برای طراحی آبنما، باید ایده بسیار مناسبی در مورد چگونگی شکل گیری آن و ظاهری که قرار است داشته باشد، ایجاد شود. برای کمک به این فرآیند خلاق، ضروری است برخی اصول را فرا بگیرید. هر ویژگی نهفته در طراحی آبنما، جذابیت نوری و آکوستیک را در پس زمینه محیط خود، اعم از عناصر باغ، پارک یا چشم انداز شهر نشان می‌دهد.
آبنماها از ویژگی‌های آبی زیبایی برخوردار هستند که حتی می‌توانند زینت بخش حیاط یک خانه نیز باشند. در حالی که عملکرد یک آبنما ممکن است بسیار پیچیده به نظر برسد، اما اصول طراحی آبنما همچنان براساس قواعد مکانیکی ساده بنا شده است.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
اصول طراحی آبنما از صفر تا صد
۱- حوضچه: حوضچه‌های کوچک‌تر معمولاً از پلاستیک، فولاد یا مواد مشابه ساخته می‌شوند، در حالی که حوضچه‌های بزرگ‌تر اغلب از بتن مسلح هستند. برای جلوگیری از اشتباهات عمده، باید در مرحله برنامه‌ریزی جهت اجرای آبنما با تکنسین متخصص مشورت کنید.
۲- عمق حوضچه: برای کاهش مصرف آب و جلوگیری از بروز حوادث (غرق شدن کودکان)، عمق آب حوضچه باید تا حد امکان کم باشد (به طور معمول ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر).
۳- اتاق پمپ: اگر یک پمپ مکش معمولی نصب شود تا بتواند آب را توسط نیروی جاذبه به پمپ برساند، یک محفظه زیرزمینی لازم است. این پمپ باید زیر سطح آب نصب شود و دارای یک خروجی نیز باشد.
۴- نازل و اتصالات آبنما: نازل‌ها همان‌هایی هستند که ویژگی‌های آبی زیبا ایجاد می‌کنند. داده‌های فنی برای تقاضای آب و میزان فشار آن باید در ابتدای اجرای سیستم لوله کشی و انتخاب پمپ در نظر گرفته شود. این مورد یکی از مهم‌ترین اصول طراحی آبنما است.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
۵- پمپ آبنما: پمپ آب نیروی محرک و قلب هرگونه نصب آبنما است. پمپ علاوه بر توزیع آب به خروجی‌های آبنما، باید دارای توان و قدرت مشخصی باشد تا بتواند نیازهای مربوط به طراحی آبنما را برآورده کند.
۶- فیلتر مکش: فیلتر مکش که بر روی شلنگ مکش تعبیه می‌شود، از ورود کثیفی به سیستم گردش نازل پمپ جلوگیری می‌کند. چندین فیلتر مکش نیز به صورت موازی قابل اتصال به قسمت‌های مورد نظر هستند.
۷- حوضچه کف: حوضچه کف به عنوان ورودی‌های آب از طریق کف و دیوارها برای لوله‌های مکش و فشار و همچنین سایر لوله‌ها به کار گرفته می‌شود. برای ساخت حوضچه کف باید از مواد ضدخوردگی استفاده شود.
۸- لوله مکش: لوله مکش، پمپ گریز از مرکز را قادر می‌سازد تا آب را از حوضچه یا مخزن آب بیرون بکشد. با توجه به اینکه سرعت جریان نباید بیش از ۲ متر بر ثانیه باشد، ابعاد لوله باید با حجم تحویل پمپ مطابقت داشته باشد.
۹- دریچه قطع و تنظیم: این شیر برای قطع لوله مکش یا تنظیم لوله فشار استفاده می‌شود. از طرف دیگر به عنوان دریچه تنظیم برای کنترل ارتفاع آبنما نیز به کار گرفته می‌شود.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
۱۰- لوله فشار: لوله فشار باعث می‌شود که آب توسط پمپ به یک خروجی یا نازل تغذیه شود. با توجه به اینکه سرعت جریان نباید بیشتر از ۲ متر بر ثانیه باشد، ابعاد لوله باید با حجم تحویل پمپ مطابقت داشته باشند. رعایت این بخش به عنوان یکی از اصول طراحی آبنما بسیار مهم است.
۱۱- توزیع کننده آب: توزیع کننده آب وظیفه دارد تا آب عرضه شده توسط پمپ را به چندین جریان شاخه‌دار تقسیم کند. این قسمت باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا مقاومت اصطکاک کم شده و از تلاطم زیاد اب جلوگیری شود. به منظور تنظیم حجم‌های مختلف جریان‌های شاخه‌دار و ارتفاع مناسب آبنما، شیرهای تنظیم کننده می‌توانند بر روی خروجی‌های توزیع کننده آب نصب شوند.
۱۲- اتصالات تخلیه سرریز: اتصالات تخلیه سرریز نوعی دریچه لوله ایستاده است و یک راه حل اقتصادی برای سرریز و زهکشی می‌باشد. با قرار دادن لوله ایستاده، آب اضافی آبنما تا بالای تاج سرریز به داخل قسمت زهکش تخلیه می‌شود.
۱۳- تخلیه کف با صفحه خاکی: تخلیه کف با صفحه خاکی، همراه با یک دریچه، برای تخلیه آب حوضچه استفاده می‌شود. این مورد غالباً همراه با سرریز ترکیبی و اتصالات دیوار داخلی به کار می‌رود. همچنین، مانع از ورود ذرات زیادی از خاک به داخل لوله تخلیه می‌شود.
۱۴- سرریز ترکیبی و اتصالات دیوار داخی: اتصالات داخلی سرریز و دیوار داخلی معمولاً درون دیواره آبنما تعبیه می‌شوند. این ویژگی برای تخلیه آب حوضچه و پُر کردن دوباره آن استفاده می‌شود.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
۱۵- لوله خروجی سرریز: لوله خروجی سرریز به همراه اتصالات خروجی برای تخلیه جریان آب و خالی کردن دوباره آن در حوضچه باید مورد استفاده قرار گیرد.
۱۶- لوله سرریز: لوله سرریز با ترکیب اتصالات دیوار داخلی برای تخلیه آب اضافی آبنما به داخل زهکشی استفاده می‌شود. ضروری است این قسمت را به عنوان یکی از اصول طراحی آبنما در خاطر ثبت کنید.
۱۷- لوله خروجی: لوله خروجی همراه با زهکشی کف و دریچه تخلیه در خدمت تخلیه آب حوضچه قرار می‌گیرد.
۱۸- شیر برقی: شیر برقی توسط «کنترل سطح الکترونیکی آب» نظارت می‌شود و برای پُر کردن و دوباره خالی کردن آب حوضچه، استفاده می‌شود.
۱۹- اتصالات ورودی کابل: اتصالات ورودی کابل، در انتهای لوله محافظ کابل و در قسمت زیر حوضچه، به عنوان یک ورودی ضد آب برای کابل برق عمل می‌کند.
۲۰- لوله محافظ کابل: لوله محافظ کابل در کنار اتصالات ورودی، از آسیب مکانیکی کابل برق جلوگیری می‌کند.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
۲۱- جعبه ترمینال زیر آب: جعبه ترمینال زیر آب برای اتصال و همچنین قطع اتصال کابل‌های برقی استفاده می‌شود. این اتصال و قطع کابل‌های برق، خالی کردن حوضچه را بدون مشکل انجام می‌دهد.
۲۲- ریل محافظ کابل: از اصول طراحی آبنما که خیلی مهم است، تعبیه ریل محافظ کابل است. ریل محافظت از کابل امکان قرار دادن ایمن و حرفه‌ای کابل‌های برق در حوضچه را فراهم کرده و آن‌ها را از آسیب مکانیکی محافظت می‌کند.
۲۳- روشنایی نقطه‌ای در زیر آب: روشنایی فواره‌ها و نمایشگرهای آب با نورپردازی از نقاط زیر آب در طول شب، جلوه‌ای زیبا ایجاد می‌کنند. با استفاده از دیسک‌های رنگی و تعویض کننده‌های نوری می‌توان جلوه‌های ویژه منحصربه فردی ایجاد کرد.
۲۴- واحد تعویض و کنترل الکترونیکی: این واحد، مرکز تعویض و کنترل تأسیسات آبنما است که مجموعه‌ای از کلیه اجزای لازم جهت اطمینان از ایمنی الکتریکی، ایمنی شخصی و تجهیزات امنیتی و همچنین روشن و خاموش کردن خودکار پمپ‌ها هستند.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
۲۵- پوشش مشبک: پوشش مشبک از آسیب‌های وارده به آبنما جلوگیری می‌کند. برای مثال، از تماس آب با کلیه تجهیزات الکتریکی جلوگیری می‌کند.
۲۶- محافظت در طول زمستان: اقدامات احتیاطی برای زمستان باید در مرحله برنامه ریزی انجام شود. مهم‌‌تر از همه، باید در صورت لزوم از پمپ‌ها در برابر یخ زدگی نیز محافظت کرد.
طراحی آبنمای محوطه مجتمع مسکونی / ساخت آبشار مصنوعی / آبنمای باغ رستوران / برکه مصنوعی
سخن آخر
اصول طراحی آبنما در بالا به طور همه جانبه مورد بحث قرار گرفت. موارد بالا عملاً برای آبنماهای بزرگ شهری تا کوچک خانگی نیز صادق هستند، تنها ممکن است تفاوتی در استفاده و عدم استفاده از برخی موارد بالا داشته باشند. به هر روی، برای ساخت هرگونه آبنما، در نظر گرفتن اصول اساسی می‌تواند به یک نتیجه خارق العاده منجر شود.
