سقف وافل و یوبوت دو مورد از سیستم‌های سقفی نوین در ساختمان سازی هستند. هر یک از این سیستم‌ها ویژگی‌ها و اجرای خاص خود را دارند. سقف‌های وافل و یوبوت از جنبه‌های مختلفی شباهت‌هایی با یکدیگر دارند اما تفاوت‌هایی نیز میان این دو وجود دارد. این تفاوت‌ها هستند که موضوع انتخاب یکی از این دو را مهم‌تر می‌کنند. از این رو، در این مقاله از ویکی ساختمون به بررسی تفاوت میان سقف وافل و یوبوت از جنبه‌های فنی، ساختاری و اقتصادی خواهیم پرداخت.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
سقف وافل چیست؟
قبل از اینکه به بررسی تفاوت میان سقف وافل و یوبوت بپردازیم، تعریف مختصری از هر یک ارائه می دهیم. سقف‌های وافل را تحت عنوان سقف‌های قالب غیر ماندگار هم می‌شناسند. عنصر اصلی در ساخت این سقف‌ها قالب‌های غیر ماندگار وافل هستند. این قالب به عنوان یک قالب غیر ماندگار سقف محسوب می‌شود؛ یعنی پس از بتن ریزی سقف، از بتن جدا شده و امکان استفاده مجدد از قالب در سقف‌های بعدی یا پروژه‌های بعدی را دارا است و پس از اتمام عمر مفید آن قابل بازیافت است.
با این خصوصیات، تمامی بلوک‌های سقفی را می‌توان از ساختمان حذف کرد و این علاوه بر حفظ منابع ملی به استحکام، سبک سازی و ایمنی بیشتر ساختمان در زمان وقوع زلزله کمک خواهد کرد. با توجه به شکل قالب تمامی تیرچه‌های پیش ساخته به همراه مشکلات نصب آن‌ها در سقف حذف خواهد شد و به دلیل اجرای تیرچه درجا از نظر فنی بسیار بهتر و راحت‌تر اجرا می‌شود.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
در این سقف‌ها قالب‌های وافل عامل ایجاد تیرچه‌های منظم متعامد و جایگزین بتن ناکارآمد در نواحی مشخصی از سقف می‌شوند. از آنجایی که کاهش پدید آمده در وزن مرده سقف به مراتب مؤثرتر از کاهش ناچیز سختی دال است، می‌توان از این فناوری برای ساخت سازه‌هایی با دهانه بلند بهره برد. برای جزئیات بیشتر در خصوص چیستی سقف وافل می‌توانید به مقاله پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
سقف یوبوت چیست؟
سقف یوبوت بر خلاف سقف وافل، از نوع قالب‌های ماندگار هستند. یوبوت محصولی پلیمری با پایه پلی پروپلین است که با هدف سبک سازی دال‌ها در سقف و پی‌های گسترده بتنی طراحی شده است. استفاده از یوبوت امکان هم تراز شدن ستون‌های قارچی شکل با ضخامت دال و یا سقف را فراهم می‌سازد.
این دال با حذف بتن غیر سازه‌ای و کششی توسط حجم‌های پلاستیکی با حداقل بار مرده و حداکثر بازدهی و باربری به صورت دال تخت مجوف دو محوره همگن کار می‌کند. این امر موجب می‌شود که این دال‌ها تمام مزیت‌های دال توپر را داشته باشد و از هر جهت مانند یک دال صلب و یکپارچه عمل کند و از سوی دیگر معایب دال توپر یعنی وزن بالا و ضریب هدایت حرارتی و صوتی بالا را نداشته باشد.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
این محصول همانند بلوک‌های سفالی و پلی استایرنی دارای هندسه مکعبی است که با توجه به نیاز پروژه و محاسبات طراحی، ابعاد مختلفی دارد. برای اطلاعات بیشتر در خصوص چیستی و چگونگی سقف‌های یوبوت می‌توانید نگاهی به مقاله «سقف یوبوت چیست و چه کاربردهایی دارد؟ مزایا، معایب و ارتفاع آن» داشته باشید.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
تفاوت سقف وافل و یوبوت از نظر ساختار
سقف وافل و یوبوت از نظر سازه‌ای تفاوت‌های بارزی با یکدیگر دارند در روند اجرای دال‌های مجوف با استفاده از یوبوت، پس از آرماتور گذاری لایه زیرین یوبوت‌ها کنار هم روی شبکه آرماتور زیرین قرارگرفته و پس از قرارگیری آرماتور برشی میانی و همچنین آرماتوربندی لایه فوقانی، بتن ریزی انجام می‌شود. در نهایت مقطع دال به صورت I شکل درآمده و عملکرد بهتری خواهد داشت.
در مقایسه با سقف یوبوت، سقف وافل نوعی از دال‌های دومحوره مجوف است که مقطع T شکل دارد. سقف وافل با این ساختاری که دارد در مقایسه با دال توپر تخت یا تیر و دال به دلیل حذف محدوده‌های ناکارآمد مانند قسمت میانی دال، بسیار کم هزینه‌تر و کارآمدتر خواهد بود.
به طور خلاصه می‌توان در خصوص تفاوت‌های سازه‌ای میان این دو سیستم سقفی از نظر ساختار و سیستم سازه‌ای عنوان داشت که سقف یوبوت اساساً دال بتنی محسوب می‌شود و روش طراحی این نوع سقف‌ها همانند دال‌های بتنی توپر است. در طرف مقابل، سقف وافل یک نوع سقف تیرچه دوطرفه است.
تفاوت سقف وافل و یوبوت در نحوه اجرا
در سیستم سقف یوبوت، پس از بستن قالب ابتدا شبکه آرماتور پایین دال اجرا می‌گردد. سپس قالب‌های یوبوت مطابق نقشه سازه در محل‌های خود قرارگرفته و سپس شبکه آرماتور بالا بسته می‌شود. در اجرای این سیستم بتن ریزی ۲ مرحله‌ای است.
در مرحله اول بتن ریزی تا حدود پایه‌های قالب صورت گرفته و سپس مرحله دوم بتن ریزی انجام می‌گیرد. در سقف یوبوت روانی بتن باید در حدی بوده تا بتن به راحتی زیرقالب حرکت کند. در این سقف الزامی است میان تمام حجم‌های یوبوت به دلیل فرم مکعبی در هر جهت عمل ویبره انجام گردد.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
در سقف‌های یوبوت جهت افزایش اسلامپ بتن از فوق روان کننده‌ها استفاده می‌شود. استفاده از فوق روان کننده‌ها باعث تحمیل هزینه‌های اقتصادی می‌شود. درصورتی‌که زمان بین ۲ مرحله بتن ریزی مقداری طولانی شود، موجب گیرش سریع بتن و ایجاد درز سریع می‌شود.
در سقف‌های وافل پس از بستن قالب زیرین، قالب‌های وافل مطابق نقشه سازه در محل خود قرار داده شده و سپس شبکه دال فوقانی و تحتانی اجرا می‌شود. پس از بستن آرماتورها، بتن ریزی یک باره انجام می‌شود. در نتیجه با یکپارچه اجرا شدن بتن از ایجاد درز سرد جلوگیری به عمل می‌آید. همچنین بتن ریزی از سهولت و سرعت بیشتری برخوردار است.
پس از بتن ریزی و طی شدن حداقل زمان مطابق با مبحث ۹، قالب‌های وافل و ابزار اجرا قالب برداری می‌شود. به طور خلاصه با توجه به وزن پایین‌تر سقف وافل و نیاز به مقدار کمتری از تجهیزات مانند جک و لوله و همچنین اجرا مستقیم روی زیرسازی می‌توان گفت که اجرای سیستم سقفی وافل در مقایسه با یوبوت راحت‌تر و سریع‌تر صورت می‌گیرد.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
مقایسه میان وافل و یوبوت از نظر مقاومت در برابر آتش سوزی
سیستم‌های سقفی وافل و یوبوت از نظر مقاومت در برابر حرارت‌های بالا هم تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در سقف وافل همانند سقف تیرچه بلوک تنها یک دال بتنی استفاده می‌شود. مقدار مقاومت زمانی در برابر حریق برای این نوع سقف‌ها در حدود ۲۰ دقیقه است. ولی در سقف یوبوت همان‌گونه که اشاره شد از دولایه دال بتنی در بالا و پایین استفاده شده است که این امر سبب افزایش مقاومت حریق سقف و تحمل سه ساعت دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌شود.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
تفاوت وافل با یوبوت از نظر بار مرده ساختمان
سیستم‌های سقفی وافل و یوبوت هر یک نقش متفاوتی از خود در کاهش بار مرده ساختمان ایفا می‌کنند. در سقف‌های وافل فاصله تیرچه‌های متعامد بیشتر از سقف یوبوت است و همچنین در سقف‌های وافل لایه زیرین دال که عمدتاً ناکارآمد و ترک خورده محسوب می‌شود نسبت سقف یوبوت حذف شده است. درنتیجه سقف وافل وزن مرده به مراتب کمتری نسبت به سقف یوبوت دارد. بهینه سازی در وزن مرده سقف موجب کاهش تقاضاهای لرزه‌ای می‌شود.
تفاوت وافل و یوبوت از نظر هزینه
هزینه نهایی اجرای این دو سیستم سقفی هم تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. سیستم وافل و یوبوت تشابه فنی و اجرایی فراوانی نسبت به هم دارند و همچنین به لحاظ هزینه تمام شده بسیار به هم شبیه است چرا که هزینه اولیه قالب‌های یوبوت کمتر و هزینه اولیه قالب‌های وافل زیادتر است ولی در مقابل مصرف بتن در یوبوت نسبت به مصرف بتن در وافل بیشتر است. از نظر آرماتور مصرفی نیز، هزینه تمام شده این دو سقف مشابه هم است.
به طور خلاصه، نیاز به استفاده از روان کننده‌ها، استفاده بیشتر از میلگرد و بتن در فونداسیون و تیر در سقف‌های یوبوت و همچنین نحوه اجرای پیچیده‌تر باعث می‌شود که هزینه نهایی سقف‌های یوبوت مقداری از سقف‌های وافل بیشتر باشد.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
تفاوت سقف وافل و یوبوت از نظر ارتعاش و صوت
سقف وافل دارای مقطع T شکل بوده و برخلاف سیستم سقف یوبوت فاقد دال بتنی زیرین است. دال فوقانی در سقف وافل دارای ضخامتی در حدود ۵ سانتی‌متری است. در سیستم یوبوت مقطع سقف به شکل I دارای دو دال بتنی در بالا و پایین است. در علم استاتیک مقطع I شکل از مقاومت خمشی و صلبیت بالاتری نسبت به مقطع T شکل دارد.
از طرفی هم کنترل ارتعاش سقف رابطه مستقیم با ممان اینرسی مقطع دارد. این رابطه مستقیم و غیرخطی است و بستگی به عوامل دیگری مانند جنس و درجه میرایی آن و دهانه دارد. از آنجایی که سیستم سقف یوبوت ممان اینرسی بیشتری نسبت به سقف وافل دارد، در نتیجه در بحث ارتعاش دارای برتری نسبی نسبت به وافل است. همچنین به دلیل وجود دولایه دال بتنی در سقف‌های یوبوت این سقف‌ها نسبت به سقف وافل صوت کمتری را منتقل می‌کنند.
پیمانکاری ساختمان درپردیس – مقاطع کاری ساختمان درپردیس – پیمانکارساخت ویلادرپردیس – شرکت انبوه سازدرپردیس – مصالح ساختمانی درپردیس
مقایسه وافل ویوبوت از نظر زیباشناسی
زیباشناسی دیگر مؤلفه‌ای است که میان دو سیستم سقفی وافل و یوبوت عملکرد متفاوت خواهد داشت. نمای زیر سقف یوبوت به صورت کاملاً مسطح و مشابه سایر سقف‌ها است در حالی که نمای زیر سقف کاملاً اکسپوز است و می‌توان از این نما در سقف پارکینگ‌ها و مشاعات، بدون نیاز به نازک کاری بهره برداری کرد.
سخن آخر
سیستم‌های سقفی وافل و یوبوت به عنوان سقف‌های نوینی که استفاده از آن‌ها روز به روز در حال افزایش است، تفاوت و شباهت‌هایی با یکدیگر دارند. در این مقاله این دو سقف از نظر هزینه، سرعت و سهولت اجرا، مقاومت در برابر حرارت، وزن و زیباشناسی با یکدیگر مقایسه شدند.
